mehmetbaran140193

mustafa balel’in fransızca’dan çevirdiği ve ayrıntı yayınları tarafından basılan bu roman yaşayan bir mitin hikayesi.



çocukluğundan beri eski ve yeni ahit teolojisiyle büyümüş eleazar irlanda’dan kaliforniya’ya sürüklenen bir kutsal yolculuğun hikayesi. yoğun dinsel anlatımın birey üzerinde etkisi bir yana, anlatılan mitlerin güncel hayata olan etkisinin azımsanmayacak bir ölçüde olabileceğini görüyoruz.



musa peygamberin mısır’dan başlayan ve yahudileri kurtarmaya yönelik o büyük göçünün, çıkışın hikayesi eleazar’ın kendini musa peygamber ile özdeşleştirmesiyle adeta yeniden yaşanıyor. eleazar musa peygamberin yaşadıklarına çok benzer şeyler yaşıyor, ya da bizim kafamızdaki mitler bu ikisi arasında ilişki kuruyor. eleazar’ın bir süre sonra musa peygamberi “idol” olarak görmekten öteye geçtiğini adeta kendisini bir musa peygamber yaptığını görmemek mümkün değil. üstelik küçük kızı başta olmak üzere çevresindeki her şeye atfettiği ruhani hava da gözlerden kaçmıyor.

musa peygamberin kenan diyarına yasaklanmış olmasının eleazar’ın hayallariyle bağlantısı nedir? aslında şu dikkat çekici bir detay: gördüğümüz şeylera, yaşadıklarımıza bize anlatılan dinsel mitlerle bağlantılar kuranlar yine bizleriz. aslında eleazar’ın hikayesi ile musa peygamber hikayesi arasındaki bağlantı yine kolektif bilincin eseri olan bir dinsel farkındalık.

eleazar’ın çevresindeki her şey, tıpkı ilkel dönemdeki bireyin nesne ile yaşadığı yabancılığın örneği olabilececk şekilde adeta “fetiş” haline geliyor. eleazar’ın bastonu, arabaya saplanan ok vs. hepsi birer anlam kazanıyor ve şu gerçekle yüzleşiyoruz: kişi anlamsızlık ile karşılaştığında kendisine en yakın anlamı bulmakta zorluk çekmeyecektir. evet protestan katolik ayrımının üstüne gelen büyük irlanda kıtlığının yarattığı travma; eleazar’ın üzerinde böyle sonuçlanır. ester’in lirine sığınması gibi, eleazar’da kutsal davasına sığınır.

kitabın yan karakteri jose, adeta harun peygamber olur. eleazar’ın soyu ise ibranilerin soyu olacaktır.

usta bir yazar olan tournier’in yer yer acelece ve özensiz betimlemeleri olduğunu düşünüyorum. “böyle istedi, öyle de yaptılar” gibi hızlı geçişler dikkatimi çekiyor. bunlara rağmen kütüphanelerde bulunması gereken bir kitap.

(Mehmet Baran)